Spelregels van het spelen

 
Spelen moet je leren.
Idealiter gebeurt dit als de pups nog in het nest zitten. Rond de drie weken zien we dat pups beginnen met de omgeving en elkaar te ontdekken. Eerst gaat dit nog onbeholpen maar gaandeweg staan ze wat steviger op hun pootjes en kunnen ze wat doelgerichter te werk gaan. Ze happen in elkaars poten en oren, buitelen over elkaar heen en jagen achter elkaar aan. Soms bijten ze te hard dan zal de ander een gil geven en het spel staken. Zo leren de pups om hun krachten te doseren en niet te hard te bijten. Deze basis hebben ze nodig om ook met vreemde honden te kunnen spelen. Als pups om wat voor reden dan ook deze spelregels op jonge leeftijd niet hebben geleerd dan kan dat voor problemen zorgen. Ze zullen niet of nauwelijks reageren op het piepen van soortgenoten. Ze gaan dus door met hun veel te ruwe gedrag en zetten zichzelf daarmee letterlijk buiten spel. Ook de moederhond, mits zij zelf geestelijk gezond is,  speelt een belangrijke rol in de opvoeding. Zij zal door grenzen te stellen de pups leren met frustratie om te gaan. Het grenzen stellen gebeurt o.a. als pups door de moeder worden weg gesnauwd bij de tepels. De frustratie die de pup ervaart omdat hij niet meer kan krijgen wat hij hebben wil is een goede oefening. Het leren omgaan met frustratie is onderdeel van opgroeien.  Daarom is het belangrijk dat pups bij de moeder blijven tot zeven weken. Pups die te vroeg bij de moeder vandaan worden gehaald kunnen vaak slecht om gaan met opwinding en frustratie. Het zijn erg drukke pups die  ook in spel slecht om gaan met grenzen en langer doorgaan dan voor de andere partij plezierig is. Ook deze pups worden dus de dupe van de slechte start die ze in hun hele vroege ontwikkeling hebben meegemaakt.
Als je een pup uitzoekt neem er dan een uit een nest waar de moederhond tot 7 weken bij de pups kon komen.
 
Spelen met andere pups dan nestgenoten
Als we kijken naar de diversiteit binnen Canis Familiaris zowel fysiek als geestelijk pleit ik ervoor dat pups áltijd, onder begeleiding spelen van minimaal één persoon die weet waar je op moet letten.
Een pup met een explosief karakter gefokt om snel agressie in te zetten kan geestelijke schade toebrengen aan een timide hondje dat er door overdonderd wordt. Een flinke uit de kluiten gewassen Newfoundlander pup kan in een onbesuisd moment het kleine Yorkshire Terriër pupje flink beschadigen. Naast de aldus ontstane fysieke schade is er de belangrijke leerervaring. Deze heeft soms zulke verregaande consequenties dat de Yorkshire Terriër voor de rest van zijn leven gillend wegrent als hij grote honden ziet aankomen. Dit gedrag is dan weer aanleiding tot misverstanden. Want voor een grote hond kan iets dat klein, bruin en gillend van je afrent erg veel gelijkenis vertonen met een konijn. Gevolg de grote hond gaat jagen op de Yorkshire Terriër die bevestigd word in de angst die hij in zijn hele vroege jeugd heeft opgedaan tijdens een onschuldig lijkend spel. De vicieuze cirkel is rond. Om ervoor te zorgen dat pups van alle rassen aan elkaar wennen kan spel een bijdrage leveren. Pups kunnen ook spelen met stabiele, sociale oudere honden en het andere rassen zien en ruiken levert ook een bijdrage aan het socialisatieproces. Belangrijk is dat spel nooit ten koste gaat van één individueel hondje.
 
Wat gebeurde er nu eigenlijk in het park
Als we terug gaan naar de situatie in het park zien we een soortgelijke situatie. De kleine pup wordt angstig als de grote pup niet reageert op zijn gepiep. Uiteindelijk weet hij te ontsnappen door zijn tanden te gebruiken. Pups leren heel snel en zeker in situaties die onaangenaam zijn. De kans is groot dat de kleine pup onthoudt dat iets onaangenaams verdwijnt als hij zijn tanden gebruikt. Ook is de kans groot dat hij geleerd heeft uit de buurt te blijven van grote honden. In dit geval hadden de pup eigenaren er beter aan gedaan de grote pup direct van de kleine af te halen nog voordat deze angstig werd. Dit weghalen mag nooit gepaard gaan met straffen. De grote pup heeft geen idee wat hij fout doet. Hij maakt zonder bijbedoelingen gebruik van zijn gewicht net als de kleine pup in eerste instantie een voordeel had door zijn snelheid en wendbaarheid. Bij dit uit elkaar halen is optillen en praten uit den boze. Een hele, slimme pup kan verband gaan leggen tussen: ‘ als ik een soortgenoot plet vind mijn baas me erg lief’. De kans is dan groter dat hij het gedrag vaker gaat vertonen. Resumerend: de grote pup er af halen en de kleine de kans geven op te staan. Even wachten om te zien of de hondjes weer gekalmeerd zijn en daarna mogen ze onder begeleiding weer verder spelen. Het ouderwetse bakerpraatje dat honden zelf weten wat goed voor ze is en dat je niet moet interveniëren is door de huidige kennis van gedrag en leerprincipes achterhaalt. Als een dier de kans krijgt om te ontdekken dat het inzetten van agressie voordeel oplevert zal hij dat gedrag herhalen. Hoe verschrikkelijk het voor ons mensen misschien is, voor honden geld: agressie inzetten en winnen is leuk.
 
Welke spelregels zijn er:

• Spel mag geen angst opwekken. Angst geeft aanleiding tot vermijding van dat wat de angst veroorzaakt. Je pup kan dan niet meer naar een bepaalde plek toe willen. Hij kan een bepaald ras of type hond gaan mijden. Misschien wil hij zelfs helemaal niet meer met andere honden spelen.  

 

• Spel mag behalve spelagressie geen andere vorm van agressie opwekken. Spelagressie heeft als kenmerk dat er ontspanning is in de kaken en de mimiek van de kop. Dus geen opgetrokken lippen en  geen flonkerend gebit. Vaak zien we bij spel dat de open kant van de oren zijwaarts gericht is.

 

• Spel mag geen pijn veroorzaken. Als een pup piept tijdens spel moet de andere hond daarop reageren.

 

• Probeer bij spel een gereserveerd of onzeker hondje te laten spelen met het rustige, stabiele hondje. Het onzekere hondje kan zich in een rustig contact beter ontplooien en zelfvertrouwen ontwikkelen. Pas dan kan spelen een positieve ervaring zijn die uitnodigt het vaker te proberen.

 

• Pups die overmatig agressief of opgewonden raken krijgen een “Time-out”. Zonder te straffen worden ze uit het spel gehaald en mogen pas weer meedoen als ze rustig zijn; dit kan al na enkele seconden zijn. Als de pup opgewonden blijft, is het verstandig de pup even te laten kalmeren in een andere ruimte.

 

• Laat pups in groepsverband niet met slechts één voorwerp spelen; dit wekt verdediginggedrag in de hand. Zorg voor genoeg speeltjes. Bedenk dat spel een manier is om het serieuze leven te oefenen. Voor jonge wolven is het oefenen van allerlei vormen van agressie een noodzaak om te overleven. Voor honden anno’2018’ is het hebben van winnaars ervaringen een stapje dichter bij het predikaat: ‘Probleemhond’

 

• Laat pups niet te lang spelen en vermijd stress. Vermoeide, gestreste pups zullen sneller geprikkeld raken. Als een pup tekenen van vermoeidheid vertoont geef hem dan de gelegenheid om zich terug te trekken en uit te rusten.

 

• Laat honden nooit spelen aan de lijn. Het is vragen om moeilijkheden. De meeste honden vertonen aan de lijn ander gedrag. Ze voelen zich zekerder en zullen afhankelijk van ras en individu sneller agressie inzetten. Uit onderzoek blijkt dat honden twee keer zo vaak agressie inzetten aan de lijn als los. De lijn kan op cruciale momenten ervoor zorgen dat de hond niet het gewenste gedrag kan vertonen om een potentieel conflict te vermijden. De lijn kan vast komen te zitten om een poot of nek en daardoor voor ongewenste spanning of angst zorgen, met alle vervelende gevolgen van dien.

 
Samenvatting
Spelen kan een verrijking zijn . Het de honden zelf laten uitvechten en uitzoeken is een gedachte gebaseerd op hoe het idealiter in een bestaande wolven/ zwerfhonden roedel met 100% gesocialiseerde dieren zou kunnen gaan.  Maar ook in bestaande wolvenroedels kunnen onderlinge schermutselingen uiteindelijk leiden tot agressie en zelfs het doodmaken van één van de dieren. Deze mentaliteit is niet gewenst bij onze huishonden. Daarnaast speelt bij huishonden ook nog het verschil in lichaamsbouw en karakter een rol. Met dit alles in het achterhoofd hoop ik dat je je realiseert dat spelende pups, net als kleine kinderen bij de zandbak, begeleiding nodig hebben. En om dat te kunnen geven is kennis van hondengedrag nodig.
 
 
© Debbie Rijnders 2018    www.dogcenter4u.nl