Zwemmen - niet alle honden kunnen het.
Recent sprak ik een verontruste Labrador eigenaar. Haar 1 jaar jonge hond was bang voor water. De dame had al haar hele leven Labradors en wist niet beter dan dat honden van dit ras verzot zijn op water. Bij al haar honden had ze aandacht moeten besteden aan niet in het water gaan. Nu keek ze vol ongeloof naar haar huidige hond die met zijn oren plat en zijn staart tussen de poten om een plas water heen liep.
Wat mankeerde haar hond dat hij niet van water hield? En hoe kon ze hem overtuigen dat zwemmen leuk is en op warme dagen wat verkoeling kan geven?
Het is niet vanzelfsprekend dat honden willen en ook kunnen zwemmen. Dit misverstand leidt soms tot voor de hond traumatische omstandigheden. Zeker op warme dagen willen eigenaren nog wel eens, goedbedoeld, de tegenstribbelende jonge hond in het water gooien. Hun argument hierbij is dat in het water zijn verkoeling geeft en zwemmen een gezonde vorm van bewegen is. Maar de hond die plotseling geconfronteerd wordt met het water en merkt dat hij geen vaste grond meer onder de voeten heeft, raakt in paniek. Hij overziet zijn situatie niet meer en heeft niet de kalmte om zijn kop op het water te leggen en met zijn voorpoten de zwembeweging te maken. In een wanhopige poging controle over zijn bewegingen te krijgen, zoekt de hond naar vaste grond onder de poten. Hij strekt zijn lijf op zoek naar houvast en een punt waar hij het water uit kan. Dit oprichten gaat gepaard met druk op het water slaan met zijn voorpoten. Hierdoor ontstaat een muur van water waardoor de hond nog minder kan zien. De paniek stijgt en hij doet nog meer zijn best om zich op te richten. Al zijn gespartel brengt hem meestal niet dichter bij de kant. Wel is de kans groot dat hij achterover kiepert en water binnen krijgt. Dit zorgt voor benauwdheid en nog meer paniek. De hond komt in een vicieuze cirkel. Hoe harder hij probeert uit het water te komen, hoe minder hij ziet en hoe groter de paniek. Gedesoriënteerd en vermoeid krijgt de hond steeds meer water binnen. Zo kan een hond binnen enkele minuten verdrinken. Is de eigenaar of een ander zo alert in het water te springen en de hond naar de kant te halen, dan is het dier gered maar meestal voor de rest van zijn leven getraumatiseerd. Het zijn honden die extreem angstig worden bij het zien van water. Deze honden hebben een deskundig advies en eventueel begeleiding van een gedragstherapeut nodig om van hun watervrees af te komen.
Dan is er ook nog de categorie honden zonder ondervacht voor wie zwemmen alleen bij zéér warm weer plezierig is. Bij gebrek aan zo’n isolerende, waterdichte ondervacht worden honden nat tot op het naakte lijf. Is het water koud, wat in ons land vaak het geval is, dan koelt de hond snel af. Net als bij mensen kan het dier door de kou verkrampen en vervolgens verdrinken. Dit type hond mag alleen in de zomermaanden zwemmen in door de zon opgewarmd water. Vraag jezelf af of jij de temperatuur van het water aangenaam genoeg vindt om er zelf in te zwemmen. Is dat niet het geval, laat je hond er dan ook niet in gaan. Want ook voor deze honden geldt dat een onplezierige ervaring ervoor zorgt dat het dier in de toekomst niet meer het water in wil.
Dat een traumatische ervaring ongemerkt snel kan ontstaan, heb ik met een van mijn eigen honden ervaren. Mijn overleden wolfsgrauwe Duitse herder teef Gentle is, toen zij nog een pup was, te water geraakt. Zij logeerde bij een vriendin wiens achtertuin aan een brede sloot grenst. Het ene moment rende Gentle achter een balletje aan en het volgende struikelde ze over haar onhandige puppypootjes, rolde van het schuin aflopend talud en verdween kopje onder in de sloot. Dat was op zich al een schrikervaring, maar deze werd groter door de reactie van mijn vriendin. Zij handelde zoals veel mensen die van dieren houden en door een gebeurtenis zelf ook geschrokken zijn. In plaats van de pup in het water te laten, met de handen te ondersteunen en rustig af te wachten tot de ergste schrik was verdwenen, trok ze Gentle eruit en troostte haar met lieve woordjes en aandacht. Door zo te handelen, gaf ze onbewust de boodschap af dat water iets engs is waar je maar beter zo snel mogelijk uit kan gaan. Gelukkig kreeg ik het verhaal gelijk te horen en kon ik maatregelen nemen.
Zodra het warm weer werd, ben ik met Gentle naar een meertje gegaan met een prachtig strandje. Gentle was gek op een bal en dagen achter elkaar hebben we samen met de bal gespeeld. In het begin ver bij het water vandaan en naarmate ze minder aandacht aan het water schonk, dichterbij. Uiteindelijk rende ze langs de waterkant waarbij haar poten soms per ongeluk nat werden. In de loop van de maanden verdween haar angst voor water.
Een soortgelijke aanpak kun je met je eigen hond toepassen. Realiseer je wel dat de allereerste ervaringen bepalend zijn voor hoe je hond in de toekomst zal reageren. Ga dus niet ondoordacht te werk. Zoek water uit waar het eerste stuk van de bodem geleidelijk aan afloopt. Lok je hond met wat lekkers naar de waterkant en wacht tot hij zelf de eerste stap zet. Beloon deze stap met het voeren van het lekkers. Wil je hond de eerste keer niet het water in, forceer niets. Speel met hem in de buurt van het water, voer hem lekkers en laat het daarbij. Met sommige honden moet je tientallen keren in de nabijheid van water spelen voor ze de ‘moed’ opbrengen er met de poten in te gaan. Andere ruiken aan water en gaan gelijk kopje onder. Er is niet zo iets als ‘zo hoort het’; ieder dier heeft zijn eigen tempo. Waar het om gaat, is dat je hond in zijn eigen tempo went aan water en door de associatie van water met iets leuks (weer) vertrouwen krijgt.
Ga in het begin altijd samen met je hond het water in. Ga vooral niet te ver van de kant en zeker niet te diep. Blijf dicht in de buurt van je hond. Dit geeft steun en helpt voorkomen dat het dier terugschiet in eventuele oude angstervaringen.
Heb je een pup die nog niet eerder het water in geweest is, dan kun je hem op bovenstaande wijze aan water introduceren. Door de weg van de geleidelijkheid te kiezen, ontstaat vertrouwen. Dan is de kans groot dat je een hond krijgt die graag in het water gaat.
Is hij eenmaal zover dat hij in het water gaan leuk vindt, dan kun je hem ook alleen laten gaan. Blijf altijd alert en in de buurt. Mijn overleden Duitse Herder, Youri, was een waterrat. Hij dook onder water, sprong van grote hoogten erin en wilde overal en altijd zijn drijvende bal uit het water apporteren. Toch stond ik altijd langs de kant te kijken. Ook ervaren zwemmers kunnen kramp krijgen en verdrinken.
© Debbie Rijnders maart 2018
Wat mankeerde haar hond dat hij niet van water hield? En hoe kon ze hem overtuigen dat zwemmen leuk is en op warme dagen wat verkoeling kan geven?
Het is niet vanzelfsprekend dat honden willen en ook kunnen zwemmen. Dit misverstand leidt soms tot voor de hond traumatische omstandigheden. Zeker op warme dagen willen eigenaren nog wel eens, goedbedoeld, de tegenstribbelende jonge hond in het water gooien. Hun argument hierbij is dat in het water zijn verkoeling geeft en zwemmen een gezonde vorm van bewegen is. Maar de hond die plotseling geconfronteerd wordt met het water en merkt dat hij geen vaste grond meer onder de voeten heeft, raakt in paniek. Hij overziet zijn situatie niet meer en heeft niet de kalmte om zijn kop op het water te leggen en met zijn voorpoten de zwembeweging te maken. In een wanhopige poging controle over zijn bewegingen te krijgen, zoekt de hond naar vaste grond onder de poten. Hij strekt zijn lijf op zoek naar houvast en een punt waar hij het water uit kan. Dit oprichten gaat gepaard met druk op het water slaan met zijn voorpoten. Hierdoor ontstaat een muur van water waardoor de hond nog minder kan zien. De paniek stijgt en hij doet nog meer zijn best om zich op te richten. Al zijn gespartel brengt hem meestal niet dichter bij de kant. Wel is de kans groot dat hij achterover kiepert en water binnen krijgt. Dit zorgt voor benauwdheid en nog meer paniek. De hond komt in een vicieuze cirkel. Hoe harder hij probeert uit het water te komen, hoe minder hij ziet en hoe groter de paniek. Gedesoriënteerd en vermoeid krijgt de hond steeds meer water binnen. Zo kan een hond binnen enkele minuten verdrinken. Is de eigenaar of een ander zo alert in het water te springen en de hond naar de kant te halen, dan is het dier gered maar meestal voor de rest van zijn leven getraumatiseerd. Het zijn honden die extreem angstig worden bij het zien van water. Deze honden hebben een deskundig advies en eventueel begeleiding van een gedragstherapeut nodig om van hun watervrees af te komen.
Dan is er ook nog de categorie honden zonder ondervacht voor wie zwemmen alleen bij zéér warm weer plezierig is. Bij gebrek aan zo’n isolerende, waterdichte ondervacht worden honden nat tot op het naakte lijf. Is het water koud, wat in ons land vaak het geval is, dan koelt de hond snel af. Net als bij mensen kan het dier door de kou verkrampen en vervolgens verdrinken. Dit type hond mag alleen in de zomermaanden zwemmen in door de zon opgewarmd water. Vraag jezelf af of jij de temperatuur van het water aangenaam genoeg vindt om er zelf in te zwemmen. Is dat niet het geval, laat je hond er dan ook niet in gaan. Want ook voor deze honden geldt dat een onplezierige ervaring ervoor zorgt dat het dier in de toekomst niet meer het water in wil.
Dat een traumatische ervaring ongemerkt snel kan ontstaan, heb ik met een van mijn eigen honden ervaren. Mijn overleden wolfsgrauwe Duitse herder teef Gentle is, toen zij nog een pup was, te water geraakt. Zij logeerde bij een vriendin wiens achtertuin aan een brede sloot grenst. Het ene moment rende Gentle achter een balletje aan en het volgende struikelde ze over haar onhandige puppypootjes, rolde van het schuin aflopend talud en verdween kopje onder in de sloot. Dat was op zich al een schrikervaring, maar deze werd groter door de reactie van mijn vriendin. Zij handelde zoals veel mensen die van dieren houden en door een gebeurtenis zelf ook geschrokken zijn. In plaats van de pup in het water te laten, met de handen te ondersteunen en rustig af te wachten tot de ergste schrik was verdwenen, trok ze Gentle eruit en troostte haar met lieve woordjes en aandacht. Door zo te handelen, gaf ze onbewust de boodschap af dat water iets engs is waar je maar beter zo snel mogelijk uit kan gaan. Gelukkig kreeg ik het verhaal gelijk te horen en kon ik maatregelen nemen.
Zodra het warm weer werd, ben ik met Gentle naar een meertje gegaan met een prachtig strandje. Gentle was gek op een bal en dagen achter elkaar hebben we samen met de bal gespeeld. In het begin ver bij het water vandaan en naarmate ze minder aandacht aan het water schonk, dichterbij. Uiteindelijk rende ze langs de waterkant waarbij haar poten soms per ongeluk nat werden. In de loop van de maanden verdween haar angst voor water.
Een soortgelijke aanpak kun je met je eigen hond toepassen. Realiseer je wel dat de allereerste ervaringen bepalend zijn voor hoe je hond in de toekomst zal reageren. Ga dus niet ondoordacht te werk. Zoek water uit waar het eerste stuk van de bodem geleidelijk aan afloopt. Lok je hond met wat lekkers naar de waterkant en wacht tot hij zelf de eerste stap zet. Beloon deze stap met het voeren van het lekkers. Wil je hond de eerste keer niet het water in, forceer niets. Speel met hem in de buurt van het water, voer hem lekkers en laat het daarbij. Met sommige honden moet je tientallen keren in de nabijheid van water spelen voor ze de ‘moed’ opbrengen er met de poten in te gaan. Andere ruiken aan water en gaan gelijk kopje onder. Er is niet zo iets als ‘zo hoort het’; ieder dier heeft zijn eigen tempo. Waar het om gaat, is dat je hond in zijn eigen tempo went aan water en door de associatie van water met iets leuks (weer) vertrouwen krijgt.
Ga in het begin altijd samen met je hond het water in. Ga vooral niet te ver van de kant en zeker niet te diep. Blijf dicht in de buurt van je hond. Dit geeft steun en helpt voorkomen dat het dier terugschiet in eventuele oude angstervaringen.
Heb je een pup die nog niet eerder het water in geweest is, dan kun je hem op bovenstaande wijze aan water introduceren. Door de weg van de geleidelijkheid te kiezen, ontstaat vertrouwen. Dan is de kans groot dat je een hond krijgt die graag in het water gaat.
Is hij eenmaal zover dat hij in het water gaan leuk vindt, dan kun je hem ook alleen laten gaan. Blijf altijd alert en in de buurt. Mijn overleden Duitse Herder, Youri, was een waterrat. Hij dook onder water, sprong van grote hoogten erin en wilde overal en altijd zijn drijvende bal uit het water apporteren. Toch stond ik altijd langs de kant te kijken. Ook ervaren zwemmers kunnen kramp krijgen en verdrinken.
© Debbie Rijnders maart 2018
Zintuigen
Het is belangrijk om te realiseren dat een hond niet hetzelfde waarneemt als wij mensen dat doen. Honden zien anders en gebruiken hun reukvermogen veel meer dan wij dat doen. Wij mensen zijn vooral visueel ingesteld. Het is niet zo dat honden geen kleur zien; dat zien ze wel. In onderstaande video wordt gedemonstreerd wat honden zien.
|
|